 |
Ludwig Mies van der Rohe
(Maart 27, 1886 – Augustus 17, 1969)
|
Zijn lijf-zin: 'less is more' (met minder meer doen, met minimum middelen een maximum resultaat bekomen)
Zuivere heldere structuren
Geen details
Aken Duitsland (1886):
- Grenst aan Duitsland, Nederland en België
- Mies van der Rohe heeft nooit naar architecten-school geweest
maar komt uit technische school en milieu
- Zijn vader was metselaar
- Ging eerst werken als ontwerper bij Stuco
Daarna in Berlijn bij architecten als Bruno Paul (meubelontwerper), heeft daar stage gelopen
Eerste bouwbedrijf en woning house richel gerealiseerd:
- Veredelde fermette
- Engelse architectuur: cottage style
- Gaat werken op bureau van Peter Berens (Le Corbusier):
- Duitse werkbund
A.E.G. gebouwen
- 1ste vorm van architectuur voor industrie
- Samen gerealiseerd met Peter Behrens
- Het imago van producten veranderen
Heeft in Nice Le Corbusier ontmoet waar hij invloeden overnam die hij nooit meer zal verlaten:
De schinkel shoule (school)
- Romantische traditie
- Neoclassicistische verwijzingen
- Monumentaal, zwaar, evenwichtig
- Extreme verfijning van de verhoudingen, mooi en juist
- Voorbeeld: Zuilen in eerste monument binnen schuin geplaatst, maar als je 1 stap binnen zet lijkt het alsof je op een muur kijkt, dit effect werd bekomen door de zuilen op 1 rij te zetten onder een bepaalde hoek met de voorgevel.
Beurs in Amsterdam (Berlage)
- Constructie zuiverheid
- Gotiek, middeleeuws
- Zoeken naar symbiose vorm en structuur
Pearl House (1911):
- Geeft wat weg van een Romeinse Villa (klassiek)
Muller, joods koppel in Nederland (project nooit gerealiseerd)
- nog meer verwijzingen naar Romeins en klassiek.
Wedstrijd: monument voor Bismark (1912)
- De opdrachtgever was een politieke grootheid in Duitsland.
- Op helling van een rots geplaatst
- Heeft de vorm van een cilinder en 2 balken
Cenotaaf van architect Boulet
Dit is een monument ter ere van Newton Isaak.
Het stelt een reproductie van de sterrenhemel voor (door kleine openingen in het dak).
- Halve bol
- Onrealiseerbaar project
- Extreem classicistische
Ludwig blijft bouwen in de Eerste Wereldoorlog (1914-1918):
- De oorlog slaat een diepe kloof die kunstenaars en architecten doen omzwaaien van gedachten.
- Hij sluit zich aan bij een novembergroep (groepering van kunstenaars) en houd zich bezig met de kunstwerken in Duitsland om die te laten wederopstaan.
Hierbij verwijst november naar revolutie na de oorlog.
Ludwig komt in contact met het expressionisme (terug te vinden in films, regisseur: Fred Slang).
De expressionisten beweerden dat ze de mensheid gingen veranderen door gebouwen helemaal uit glas te laten uitvoeren (teken van openheid en transparantie).
Prijsvraag: wolkenkrabber volledig uit glas
- Spel van schaduw verdwijnt maar werd vervangen door het breken van licht
- Expressie met 1 materiaal: glas
- Dubbelzinnigheid: hij wilde de indruk creëren het gebouw te doen verdwijnen maar zeer expressief
Tijdschrift
- Het hoofdthema van het tijdschrift gaat om tegenstrijdigheid van constructie en expressie.
- Hij wilde van functionaliteit naar kunst
- Ludwig wilde ze verengingen (maar hij worstelde daar mee zoals net zoals Le Corbusier deed)
- Hij zocht naar andere ruimte, spiritualiteit, een andere mentale plaats
Breakhouse (nooit uitgevoerd project)
- Wanden staan haaks op elkaar
- Strak spel van lijnen
- Onstabiele ruimtelijkheid, dynamisch, naar buiten bewegend, betonnen stroken, conservatief
- Klassieke verwijzingen: massief, symmetrisch, verbreding tussen kolommen aan buitenkant.
Wijk in Frankfurt (1925)
- Voorstellingswijk waar ook Le Corbusier villa's heeft geplaatst.
- Met deze wijk moest het nieuwe bouwen worden aangetoond en gepromoot
- Ludwig heeft in dit gebouw de domino structuur van Le Corbusier overgenomen
Barçelona Paviljoen (1929-1930)
Met het Duitse paviljoen op de tentoonstelling in Barcelona van 1930 maakt Ludwig hier een gebouw die de synthese vormt van alle invloeden die hij heeft opgedaan.
Klassiek en moderne suprematisme:
- Vergelijking met schilderij met rechte lijntjes.
- Glazen of massieve wanden.
- Alles staat met elkaar verbonden, niets is afgeschermd.
- Zeer licht uitziend gebouw: het dak zou kunnen wegwaaien.
- Het gebouw zweeft bijna, weinig gevoel van stabiliteit.
- De draagstructuur is bijna niet te zien door het glas.
Klassieke elementen (bewust of niet bewust gedaan):
- Marmeren wanden (Carrara -wit- marmer en onyx -donkerbruin- marmer)
- Sokkel (niet rechthoekig maar steekt overal uit)
- Dak evenals de sokkel zon structuur
- Kolommen zijn kruiskolommen ontworpen door Mies van der Rohe:
- 2 I-liggers in gegalvaniseerd staal
- Het gebouw 'blinkt', dit is dubbele verdwijntruc, het spiegeleffect creëert een los effect.
- Het ontwerp bevat negatieve kolom ook wel de kruiskolommen genoemd, een uitvinding van Ludwig, dit om het gebouw er luchtig te doen uitzien, het is alsof het dak bijna op niets steunt.
- De verticale lijnen tonen slanker, dit verwijst naar de kolommen van de Grieken en Romeinen die ook verticale lijnen hebben.
- Er zijn bijna of geen details, geen aansluitingen: waar de kolom stopt, daar begint letterlijk het dak, waar het glas stopt daar begint de muur zonder dat je de aansluiting ziet.
- De gebruikte materialen en vlakken staan onafhankelijk van elkaar en toch aan elkaar.
- Het gebouw bevat een patio voorzien van een watervlak met marmeren wanden (een verwijzing naar het classicistische).
Meer over het Barçelona paviljoen vindt je hier
Barcelona stoelen (zetels)
- Stalen buizen en lederen bekleding
- Stelt een een zetel voor alsof het een stoel zou zijn van de Romeinen
Villa Tuggend Hatt (130) Tsjecho-Slowakije
- De textuur valt op omdat de details wegvallen
- Geen grenzen van de ruimtes > onvatbare ruimtes
- Kruiskolommen
- Klassiekere middelen
- Gelosterene ruimtes
- Halve cirkelboog in het midden zorg voor een verbreking centraal de villa
- Leefgedeelte is een gap uit het gebouw die een zwevend effect heeft
Mies van der Rohe directeur van Bouwhouse (1933)
- School van Avant-Garde kunst en cultuur
- Ze geven les en denken na over standaardisatie
Mies is een compromisfiguur die Avant-Garde en klassieke Duits trachtte te verenigen waarbij hij soms tot conflicten kwam waar hij een oplossing voor zocht.
Hij werkte met het fascisme en is daarna gevlucht naar Amerika voor het opkomende Naziregime.
Rijksbank (Berlijn):
- Symmetrisch
- Zuivere heldere structuur
- Gestandaardiseerd
- Werk voor machtige instellingen
- Less is more is hier meer dan ooit toegepast
- Ging op de vlucht voor Naziregime naar Amerika (1937) waar hij zich voor de rest van zijn leven in Chicago verbleef. Daar richtte hij een Mies school op die behoorlijk klassieke scholing gaf
Instituut AAT:
- Perfect symmetrisch uitgevoerd
- Classicisme komt meer en meer naar boven
- Geen structuur, surrealistisch, abstract
Alumnihal (1954):
- Structuur wordt zichtbaar in gevel
- Ze gaan de gevel indelen met glas en metselwerk opgevuld
- Kolommen lijken niet op de grond te rusten
- Mies is ook bezig met Gehel een filosoof
- Uitdrukking: de wil van de tijd in ruimte omgezet
- Mies houdt zich dan voornamelijk bezig met deze uitdrukking uit te voeren in zijn bouwwerken
- Voor hem is dit technologie en techniek waarmee de mens zich uit
- Hij accentueert de hoeken van de gebouwen door ze zeer zichtbaar bijna overdreven te chafrijneren
- Sokkels, gevel ingedeeld op basis van I-profielen, draag-tructuur
- Ophanging: naar buiten (zowel een structureel als vormelijk element)
Nog enkele criteria waar Ludwig Mies van der Rohe zich mee bezig hield:
- Hij houdt zich ook bezig met de monumentalisering van de techniek
- Gebouwen overspanning in 1 geheel als vormelijk element
Andere belangrijke realisaties van Ludwig Mies van der RoheWeissenhof Siedlung in Stuttgart (1927).
Illinois Institute of Technology, samen met Holabird en Root on Chicago (1943).
Lake Shore Drive Apartments, hoge woonhuizen met staalskeletten van 26 verdiepingen, bijna geheel van glas in Chicago.
Promoting Apartment Building (1949) in Chicago.
Ontwerp voor een theater in Mannheim (1953).
Besproken projecten van Ludwig Mies van der Rohe vindt je terug op:
De triomf van de moderne architectuur (1945-Heden)
Inleiding
Barok en Rococo (1600-1780)
