Bentoniet (ook wel zwelklei genoemd) is een natriumkleisoort die zo in de natuur te vinden is. Deze klei bevat zeer kleine deeltjes die de grond waterdicht kunnen maken. Een bentonietader werd voor het eerst gevonden in het Fort Benton in Wyoning in de VS. Bentoniet behoort tot de sedimentaire gesteentes.
Met zijn unieke reologische eigenschappen (krachten, deformatie en stromingsrelaties van de materie) dient het uitstekend in de tunnelbouw, civiele werken en ondergrondse bouwwerken. Vloeibaar bentoniet wordt als steunvloeistof gebruikt in de bouw.
Eigenschappen
Bentoniet gemengd met water vormt een viskeus materiaal. Met andere woorden bied bentoniet een grote weerstand tegen vervorming veroorzaakt door schuifspanningen.
Om het met een voorbeeld aan te duiden, honing heeft een hoge viscositeit. Als men bijvoorbeeld een lepel laat vallen op een massa honing zal deze massa zeer traag door de massa honing doordringen. Dit heeft te maken met de kleverige en weinig doordringbare eigenschappen van honing.
Meer over viscositeit vindt je op
Viscositeit.
Productie
Het drogen van bentoniet gebeurt in speciale droogtrommels.
Het afgewerkte product is een fijne stof dat in droge toestand in zakken word verhandeld.
Toepassingen
Diepwanden van bentoniet om bijvoorbeeld verontreinigde locaties in de grond af te schermen of water tegen te houden.
Als vulling voor kattenbakken. Het materiaal absorbeert urine en vormt het tot een harde klont.
Als vormzand in metaalgieterijen. Bentoniet gemengd met zand vormt een goedkope, herbruikbare vulling voor gietkasten.
Bentoniet wordt als kleisoort ook in wijnen gebruikt om de wijn te klaren, zo worden eiwitten neergeslaan.
In de landbouw wordt bentoniet gebruikt om zandgronden te verbeteren. Zo blijft er meer vocht in de grond aanwezig en kunnen voedingstoffen langer in de vruchtbare grond aanwezig blijven.
In de middelleeuwen werd bentonniet gebruikt voor het vollen van wollen stoffen, hier werd bentoniet vollersaarde genoemd.
