Pigment, kleurpigment

Met pigment duid men de kleur aan van vaste stoffen in zeer fijn verdeelde toestand, zeg maar poedervorm. Dit poeder wordt veelal gebruikt bij de bereiding van verven en lakproducten.

Functie
De functie van een kleurpigment kan uiteenlopende doelen hebben. Deze zijn onderverdeeld in:

De dekkracht van kleurpigmenten
Dekkende pigmenten maken het mogelijk, dekkende verven te maken die, na het aanbrengen op een ondergrond, deze ondergrond onzichtbaar te maken. Zo kunnen bepaalde esthetische effecten worden verkregen.

Kleur en kleurkracht
Hoe meer pigment men toevoegt aan de te bereiden verven hoe feller de kleur zal uitkomen.

Verbeteren van mechanische eigenschappen
Men kan in vele gevallen het pigment in een verffilm vergelijken met de wapening in gepend beton. Het skelet van harde pigmentdeeltjes verbeterd de hardheid en slijtvastheid van een verffilm.

Duurzaamheid
Dekkende pigmenten kunnen een verf-bindmiddel beschermen tegen invloeden van licht, vocht en zelfs brand. In bepaalde gevallen kunnen pigmenten met het bindmiddel een chemische reactie aangaan onder vorming van onoplosbare en duurzame verbindingen zoals bijvoorbeeld loodzepen uit loodwit met drogende oliën, koperzepen uit bremergroen in standverven.

Vulkracht
Pigmenten kunnen de vulkracht verbeteren. Bepaalde kleurloze pigmenten met slechte dekkracht, de zogenaamde vulstoffen, worden in plamuren, grondverven en nog veel meer toegepast. Zo ontstaat een grotere vulkracht.

Beïnvloeden van eigenschappen
Verschillende verftechnische eigenschappen, zoals glans, schuurbaarheid, hechting, vochtdoorlaatbaarheid en nog veel meer kunnen door een geschikte pigmentkeuze in belangrijke mate beïnvloed worden.

Roestwering
Bepaalde pigmenten, zoals loodmenie, loodcyanamide en zinkchromaat, hebben een roestwerende werking ten opzichte van bepaalde metalen en worden daarom toegepast in corrosiewerende verven.

Denk maar aan romaine. Dit zijn stalen profielen die geschilderd worden in een bruin-rode kleur tegen het roesten.

Meest gebruikte pigmenten volgens hoofdkleur

wit
titaanwit – TiO₂

loodwit – 2PbCO₃.PB(OH)₂

zinkwit – ZnO

lithophoon – ZnS + BaSO₄

antimoonwit – Sb₂O₃

loodtitanaat – PbTiO₃

rood
loodmenie – Pb₃O₄

ijzeroxyde-rood – Fe₂O₃

cadiumrood – CdSe + CdS

teerkleurstoffen

geel

chromaatgeel – PbCrO₄

zinkchromaat – ZnCrO₄

ijzeroxyde-geel – Fe₂Oa.H₂O

loodcyanamide – PbCN₂

teerkleurstoffen

groen

chromaatgroen – PbCrO₄ + Fe4[Fe(CN)₆]₃

chroomoxydegreen – Cr₂O₃

bremergroen – Cu(OH)₂

phthalocyanine-groen

blauw

berlijns blauw – Fe₄[Fe(CN)₆]₃

ultramarijnblauw

phthalocyanine-blauw

zwart

roetzwart – C

ijzeroxyde-zwart – Fe₃O₄

grafiet – C

metaalpigmenten

aluminiumpoeder

koperpoeder

zinkstof

loodpoeder